Drodzy Diecezjanie i wszyscy przebywający na terenie Diecezji Ełckiej,
w obliczu realnego zagrożenia, które jest wokół nas, bardzo symptomatyczne jest, że musimy się z nim zmagać w okresie Wielkiego Postu, który w tradycji Kościoła jest czasem pokuty i nawrócenia. Jesteśmy w tych dniach zaproszeni, by – wpatrując się w Mękę Chrystusa – tym intensywniej medytować nad swoim życiem, i tym gorliwiej zwracać się w stronę Boga, który jest Alfą i Omegą, Początkiem i Końcem (por. Ap 21,6). W jednej z wielkopostnych antyfon modlimy się pokornie: „Nadeszły dla nas dni pokuty, abyśmy zadość czynili za grzechy i zbawili dusze”. W tegorocznym Wielkim Poście te słowa stają się szczególnie ostre: tak, nadeszły dla nas dni prawdziwej pokuty, które powinny być okazją do głębokiego żalu za popełnione grzechy oraz głębokiej skruchy.
Pamiętajmy też, że Chrystus jest z nami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata (por. Mt 28,20). Sam tak powiedział! Towarzyszy nam w szczęściu i w nieszczęściu, w radościach i w smutkach, w dniach pokoju i w chwilach trwogi. On nigdy nie jest dawcą śmierci i cierpienia. On, Miłosierny Pan, współcierpi z nami. Przeżywajmy więc te dni w łączności z Nim.
Drodzy Wierni, pragnę przekazać Wam konkretne ustalenia, dotyczące udziału w liturgii Mszy świętej i innych nabożeństwach oraz związane z niektórymi praktykami religijnymi na terenie diecezji ełckiej. Mają one charakter czasowy i nadzwyczajny, a wypływają z miłości bliźniego i troski o jego dobro. Zawsze bowiem musimy pamiętać o słowach Chrystusa, że wszystko, co uczyniliśmy drugiemu, czynimy samemu Panu (por. Mt 25, 40). Skoro więc, jak przekonują specjaliści, zwłaszcza epidemiolodzy, skutecznym sposobem na powstrzymanie szybkiego rozprzestrzeniania się wirusa jest ścisłe przestrzeganie zasad higieny oraz izolacja społeczna, mając na uwadze dobro każdego z Was oraz idąc za wskazaniami Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski, niniejszym postanawiam, co następuje:
1. Na podstawie przepisów kan. 87 §1, 1245 i 1248 §2 Kodeksu Prawa Kanonicznego udzielam dyspensy od obowiązku niedzielnego uczestnictwa we Mszy Świętej do dnia 29 marca br. następującym wiernym:
a. osobom w podeszłym wieku,
b. osobom z objawami infekcji (np. kaszel, katar, podwyższona temperatura, itp.),
c. dzieciom i młodzieży szkolnej oraz dorosłym, którzy sprawują nad nimi bezpośrednią opiekę,
d. osobom, które czują obawę przed zarażeniem.
Skorzystanie z dyspensy w tym szczególnym czasie zagrożenia epidemiologicznego oznacza, że nieobecność na Mszy niedzielnej podyktowana chęcią ochrony siebie i bliźnich, nie jest grzechem. Osoby starsze i chore szczególnie proszone są o odpowiedzialność i troskę o siebie. Osoby z objawami infekcji powinny bezwzględnie pozostać w domu.
Jednocześnie zachęcam, aby osoby korzystające z dyspensy trwały na osobistej i rodzinnej modlitwie. O tę modlitwę w rodzinach szczególnie gorąco proszę. Zachęcam do duchowej łączności ze wspólnotą Kościoła poprzez transmisje radiowe, telewizyjne lub internetowe.
2. Nawiązując do mojego wcześniejszego Komunikatu proszę, „byśmy dostosowując się do zaleceń służby zdrowia minimalizowali możliwość zarażenia się. Zachowajmy wszelkie środki zwiększonej ostrożności, a nade wszystko nie ulegajmy panice i zachowajmy spokój”. Zmieńmy nasze nawyki, formy przywitania, zaś w kościołach z ufnością stosujmy się do następujących zasad liturgicznych:
a. przepisy liturgiczne Kościoła już od dawna zezwalają na przyjmowanie Komunii Świętej na rękę, i do tej formy teraz wiernych zachęcam. W przypadku przyjmowania Komunii św. na rękę ważne jest dbanie o higienę rąk oraz wyrażenie czci wobec Jezusa Chrystusa, realnie obecnego w Eucharystii, poprzez uprzednie przyklęknięcie, a gdy ktoś nie może – poprzez głęboki skłon. Komunię św. przyjmuje się w postawie stojącej na lewą dłoń podtrzymywaną przez prawą, a następnie, stojąc przed kapłanem, prawą ręką włożyć Hostię do ust; w żadnym wypadku nie wolno odchodzić z Hostią na dłoni.
Osoby, które pragną przyjąć Komunię św. do ust, mogą uczynić to po zakończeniu rozdzielania jej wiernym przyjmującym na rękę lub u oddzielnego szafarza.
b. znak pokoju należy przekazywać przez skinienie głowy, bez podawania rąk,
c. cześć Krzyżowi należy oddawać przez przyklęknięcie lub głęboki skłon, bez kontaktu bezpośredniego,
d. należy powstrzymać się ponadto od oddawania czci relikwiom poprzez pocałunek lub dotknięcie,
e. rezygnujemy z napełniania kropielnic kościelnych wodą święconą. Kapłani zachęceni są do obrzędu aspersji
3. Do dnia 29 marca br.:
a. zawieszone zostają rekolekcje szkolne i skupienia dla grup zamkniętych, większe inicjatywy duszpasterskie diecezjalne i parafialne, katecheza parafialna dla dzieci, młodzieży i ich rodziców oraz nabożeństwa drogi krzyżowej dla dzieci; wszelkie rekolekcje i misje parafialne powinny być odłożone na późniejszy czas (także po Wielkanocy); kapłani są proszeni o umożliwianie stałej dziennej posługi sakramentalnej przygotowującej do Świąt
b. organizację nabożeństwa gorzkich żali i drogi krzyżowej dla dorosłych pozostawia się roztropnej decyzji księży proboszczów; osobom starszym zaleca się odmawiać je w domu; warto korzystać z transmisji radiowych i telewizyjnych; na terenie Diecezji Ełckiej w kolejne piątki będzie transmitowana Droga Krzyżowa w Radio 5
c. wizytacje biskupie i liturgie z udzieleniem sakramentu bierzmowania do Wielkiej Nocy przeniesione zostają na terminy późniejsze – o nowych terminach Kuria poinformuje wiernych przez księży proboszczów;
d. decyzję o organizacji innych spotkań w małych grupach pozostawia się roztropnemu rozeznaniu księży proboszczów.
e. proszę o solidarność z osobami starszymi i potrzebującymi, np. poprzez pomoc w zakupach
f. przy zachowaniu należytych zasad higieny kapłani proszeni są o odwiedzanie chorych i starszych parafian z posługą sakramentalną, a nadzwyczajni szafarze Komunii św. z Komunią św.
4. Duszpasterze powinni zadbać, aby kościoły pozostawały otwarte w ciągu dnia (także w mniejszych miejscowościach), dając możliwość wiernym indywidualnej modlitwy. Proszę Kapłanów, by w Katedrze, Sanktuariach diecezji ełckiej, bazylikach i Konkatedrach miała miejsce adoracja Najświętszego Sakramentu w ciągu całego dnia lub przynajmniej w godz. 15.00-18.00. A wiernych zachęcam do ufnej modlitwy adoracji, modlitwy różańcowej i koronki do Bożego Miłosierdzia. W pozostałych kościołach parafialnych należy umożliwiać adorację Najświętszego Sakramentu przynajmniej przed Mszą św. wieczorową, bądź w godzinie Miłosierdzia.
Drodzy Wierni,
domyślam się, że dla wielu z Was powyższe zasady będą trudne do przyjęcia. Niech jednak ten trud będzie także elementem wielkopostnej pokuty, ofiarowanej w intencji zbawienia siebie i swoich bliźnich oraz w intencji jak najszybszego zakończenia epidemii.
Zachęcam do odmawiania aktu zawierzenia świata Bożemu Miłosierdziu, którego dokonał św. Jan Paweł II w 2002 roku w Łagiewnikach. Prośmy Boga bogatego w Miłosierdzie, aby przyszedł nam z pomocą w tym trudnym czasie. Módlmy się z ufnością: „Pochyl się nad nami grzesznymi. Ulecz naszą słabość. Przezwycięż wszelkie zło. Pozwól wszystkim mieszkańcom ziemi doświadczyć Twojego Miłosierdzia”
Z serca wszystkim błogosławię i ogarniam moją modlitwą
Ełk, 13 marca 2020 roku
+ Jerzy Mazur
Biskup Ełcki